Porady dla rodziców
Jak pomóc dziecku lub nastolatkowi z uzależnieniem od Internetu?
• Zachęcaj do innych zainteresowań i pokazuj inne atrakcje. Organizuj dziecku różnorodne sposoby spędzania wolnego czasu. Pokaż mu inne hobby i działania, takie jak gry zespołowe, harcerstwo, kluby sportowe i koła zainteresowań.
• Monitoruj czas spędzany przy komputerze i ustal jasne zasady korzystania z komputera. Ogranicz korzystanie z komputerów, tabletów lub smartfonów do wspólnej przestrzeni, np. w domu, by można było trzymać na oku aktywność dziecka online.
• Daj dobry przykład pokazując, że masz swoje hobby, wartości etc. Twoje działanie będzie najbardziej skuteczne, gdy jako rodzic również zaakceptujesz nowe zasady. Jeśli nie jesteś w stanie pozostać w trybie offline, bardzo prawdopodobne, że i obserwujące Cię dzieci nie pozostaną.
• Porozmawiaj z dzieckiem o podstawowych kwestiach. Kompulsywne korzystanie z komputera może być objawem głębszych problemów. Czy dziecko ma problemy z odnalezieniem się wśród rówieśników? Czy nie było ostatnio jakiejś poważnej zmiany typu przeprowadzka lub rozwód, która mogłaby powodować stres? Jednocześnie nie ulegaj wszystkim zachciankom nastolatka. Rozmawiajcie o potrzebach i wartościach, których realizacja przyniesie satysfakcję. Zwracaj uwagę na zastępcze pragnienia, które nie prowadzą do rozwiązań i redukcji odczuwanego napięcia.
• Uzyskaj pomoc. Nastolatki często buntują się przeciwko rodzicom, ale jeśli słyszą te same informacje od innej osoby, mogą być bardziej skłonne do słuchania. Nauczyciel, trener sportowy, lekarz lub inny obdarzony zaufaniem dorosły może mieć lepszy wpływ na nastolatka.
• Poszerzaj swoją wiedzę na temat specyfiki zachowania człowieka w danym wieku, by nie przypisywać np. wszystkich zmienności nastroju nastolatka i jego humorów okresowi dorastania. Dowiedz się więcej o wpływie zjawisk związanych z przebywaniem w Internecie na Ciebie i na Twoje dzieci, aby w porę potrafić rozpoznać oznaki postępującego uzależnienia.
Jak rozmawiać z nastolatkiem o tym, co nas niepokoi?
To, co nie pomaga w rozmowie z nastolatkiem:
• wygłaszanie kazań i robienie wykładów,
• używanie szantażu w formie „gdybyś kochał mamę/tatę, to byś....”,
• groźby (wypowiadanie gróźb, których nie jest się w stanie spełnić, sprawia że nie jesteśmy traktowani poważnie),
• narzucanie gotowych rozwiązań,
• zwalnianie z wykonywania codziennych obowiązków,
• ponoszenie konsekwencji za nastolatka (np. spłacanie jego długów),
• oczekiwanie natychmiastowej zmiany i podporządkowania się.
To, co pomaga w radzeniu sobie z nastolatkiem wykazującym niepokojące zachowania związane z patologicznym hazardem i innymi uzależnieniami behawioralnymi:
• mówienie o tym, co się czuje w związku z niepokojącymi zachowaniami nastolatka,
• ustalanie zasad i konsekwentne ich realizowanie,
• uprzedzanie o tym, jakie zostaną podjęte kroki w przypadku pojawienia się trudności
w utrzymaniu kontroli nad swoim zachowaniem,
• podejmowanie interwencji (np. umówienie się na spotkanie ze specjalistą).

Rodzicu, zanim przeprowadzisz rozmowę z dzieckiem, przygotuj się do tego!
a) Przed rozmową z dzieckiem spróbuj wczuć się w jego sytuację i postaraj się zrozumieć to, co się z nim dzieje i jaką funkcję w jego życiu pełnią zachowania ryzykowne, jak np. hazard.
b) Ważne, abyś pamiętał, że sięganie po zachowania ryzykowne może się wiązać z realizowaniem różnych potrzeb psychologicznych, np. potrzebą obniżenia napięcia, chęcią zdobycia akceptacji. Zachowania ryzykowne sygnalizują, że jakieś ważne potrzeby dziecka zostały niezaspokojone i/lub z czymś sobie nie radzi.
c) Rozmawiaj w sytuacji, w której Ty i dziecko będziecie mogli czuć się komfortowo – zadbaj o odpowiednie miejsce i czas, nie rób tego w pośpiechu.
d) Zacznij od opisania spostrzeżonej przez siebie sytuacji (np. Widzę, że ostatnio coraz więcej czasu spędzasz przed komputerem i spóźniasz się do szkoły. Widzę, że coraz częściej pożyczasz ode mnie pieniądze i śledzisz na stronach internetowych wyniki zakładów).
e) Daj dziecku przestrzeń do rozmawiania o jego problemach, uczuciach, zachowaniu i jego znaczeniu (np. Zastanawiam się, co się dzieje?). Pamiętaj! Potępienie, dezaprobata, reakcje karzące wzmacniają napięcie i frustrację dziecka, zniechęcając je do dalszego kontaktu. Jeżeli dziecku będzie trudno mówić, możesz odwołać się do doświadczeń innych osób (np. Czasami ludzie tak mają, że jak się źle czują, coś im nie wychodzi, to idą grać w nadziei, że to im poprawi humor i poczują się lepiej. Może masz podobnie?).
f) Zaznaczaj dziecku, że jesteś gotowy do rozmawiania z nim o jego sprawach, nawet jeżeli ono w danym momencie nie chce.
g) Mów o swoich odczuciach, które wywołują niepokojące zachowania dziecka (np. Bardzo się martwię, kiedy widzę, że coraz częściej grasz. Nie podoba mi się to, że mimo naszej umowy, dalej grasz).
h) Powiedz o swoich oczekiwaniach (np. Chciałbym, żebyś ograniczył spędzanie czasu przed komputerem do 2 godzin dziennie).
i) Wspólnie ustalcie zasady współpracy (W związku z tym, iż ja bardzo niepokoję się o to, że tak dużo czasu spędzasz przed komputerem, chciałbym ustalić zasady korzystania
z komputera. Jakie masz propozycje?).
j) Uprzedź kiedy oraz w jakich okolicznościach podejmiesz interwencję (np. Jeżeli ta sytuacja nadal będzie trwać, to w ciągu tygodnia umówię nas na wizytę w poradni).
k) Wyjaśnij dziecku, jakie ryzyko i konsekwencje wiążą się z zachowaniami ryzykownymi,
w tym z uzależnieniem od hazardu czy komputera w tak młodym wieku.
l) W trakcie rozmowy szukaj z dzieckiem przyczyn jego zachowania oraz alternatywnych sposobów radzenia sobie z problemami.
Źródło: Opracowane na podstawie: Karolina Van Laere, Jak rozmawiać z dzieckiem, www.uzaleznienia-behawiorlane.pl.